نقش شکستگی ها در جریان آب زیرزمینی در منطقه کوه های کارستی شاهو، کردستان

کوه های کارستی شاهو در جنوب استان کردستان و شمال استان کرمانشاه واقع شده اند. این کوه ها با داشتن سنگ مخزن مناسب آهکی و میزان بارندگی نسبتاً بالا شرایط مساعدی را برای توسعه کارست در این ناحیه از زاگرس مرتفع فراهم نمود اند. اگرچه در این ناحیه چندین چشمه کارستی بزرگ وجود دارد، اما تا کنون مطالعه ای در خصوص تأثیر شکستگی ها بر روی جریان آب زیرزمینی در حوضه این چشمه ها انجام نشده است. در این تحقیق سعی شده است ضمن مطالعه خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی چشمه های تلوکسان، قلوز و روانسر، خصوصیات ساختاری حاکم بر حوضه آبگیر چشمه های روانسر، شیخ علاالدین، سرحوض و تلوکسان و تأثیر این خصوصیات بر جریان آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سیستم غالب جریان در چشمه های مطالعه شده از نوع سیستم مجرایی می باشد که توسعه کارست در چشمه تلوکسان بیش از چشمه های روانسر و قلوز می باشد. آب چشمه های مورد مطالعه با داشتن متوسط هدایت الکتریکی برابر 289 میکروموس بر سانتیمتر از لحاظ کیفی مناسب بوده و دارای مجموع دبی 15 متر مکعب در ثانیه می باشند که بیشترین دبی مربوط به چشمه تلوکسان با متوسط دبی حدود 4000 لیتر بر ثانیه می باشد. همچنین مطالعات توأم هیدروژئولوژیکی و ساختاری هر دو موید این نکته هستند که میزان توسعه یافتگی کارست در حوضه آبگیر چشمه روانسر کمتر از دیگر چشمه های مطالعه شده می باشد و توسعه کارست در این چشمه در امتداد ساخت های تکتونیکی عمده صورت گرفته است. نتایج حاصله از مطالعه شکستگی ها منطقه نشان می دهد که در تمامی موارد میزان میانگین بازشدگی دهانه درزه ها بالاتر از 30 میلی متر می باشد که بیانگر نقش بارز درزه ها در نفوذ آب به درون آبخوان کارستی می باشد. به علاوه میانگین طول شکستگی های پیمایش شده در بیشتر موارد بیش از 40 متر بوده که در هدایت آب درون سفره کارستی بسیار مهم می باشد.